فرایند چند مرحله ای با جریان متقابل و متقاطع برای استخراج ترکیبات فنلی و آنتی اکسیدانی از گیاه رزماری در مقیاس نیمه صنعتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه فناوری های شیمیایی سبز، پژوهشکده فناوری‌های شیمیایی، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تهران

چکیده

در این مقاله فرایندهای استخراج چند مرحله ای با جریان متقاطع و متقابل به منظور استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی از گیاه رزماری در مقیاس نیمه صنعتی برای اولین بار انجام شده است. آزمایش های انجام گرفته شامل استخراج سه مرحله ای با جریان متقاطع با استفاده از حلال استن، استخراج سه مرحله ای با جریان متقاطع با استفاده از حلال اتانول، استخراج یک، دو و سه مرحله ای با جریان متقابل با استفاده از حلال اتانول می باشند. شرایط فرایندی شامل وزن گیاه kg 5/2، نسبت حلال به گیاه، lit/kg 12، و زمان فرایند 90 دقیقه می باشد. نتایج نشان می دهد که میزان بازده عصاره جامد استخراج شده 27/37 ، 45/95 و 18/93 درصد، میزان ترکیبات فنلی کل استخراج شده (بر پایه وزن گیاه) (TPC-DP) mg (GAE)/ 100g (DP) 75/2662، 44/8627 و 32/8378، میزان ترکیبات فنلی کل استخراج شده (بر پایه وزن عصاره خشک) (TPC-DE) mg (GAE)/ 100 g (DE) 4/16344، 69/17861، 07/21147 و درصد مهار رادیکال آزاد DPPH (به عنوان شاخص فعالیت آنتی اکسیدانی) 72/70، 09/77 و 1/84 درصد، به ترتیب برای فرایندهای استخراج سه مرحله ای با جریان متقاطع با حلال استن، استخراج سه مرحله ای با جریان متقاطع با حلال اتانول، استخراج سه مرحله ای با جریان متقابل با حلال اتانول می باشد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های محصول همچنین با فعالیت آنتی اکسیدانی دو آنتی اکسیدان استاندارد BHA و BHT مقایسه شده و نتایج مطلوبی بدست آمده است. با توجه به اینکه میزان حلال مصرفی در روش های با جریان متقاطع 90 لیتر و در روش با جریان متقابل 30 لیتر می‌باشد، نتایج بیانگر میزان صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصرف حلال، انرژی و زمان در فرایند جریان متقابل است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Multistage counter-current and cross-current processes for antioxidant and phenolic components extraction from Rosmarinous Officinalis (Rosmary) plant at pilot plant scale

نویسنده [English]

  • Zarrin Nasri
Assistant Professor of Chemical Engineering, Department of Chemical Technologies, Iranian Research Organization for Science and Technology
چکیده [English]

Multistage cross-current and counter-current extraction processes to extract antioxidant and phenolic components from Rosmarinous Officinalis (rosemary) plant have been performed for the first time, in this paper. The experiments include three stages cross-current extraction using acetone and ethanol solvents, and three stages counter-current extraction using ethanol solvent. Process conditions include rosemary plant weight, 2.5 kg, solvent to plant ratio, 12 lit/kg, and process time, 90 min. The results show that total extract yields are 37.27%, 95.45%, and 93.18%, total phenolic contents (based on dry plant weight) (TPC-DP) are 2662.75, 8627.44, 8378.32 mg (GAE)/100g (DP), total phenolic contents (based on dry extract weight) (TPC-DE) are 16344.4, 17861.69, 21147.07 mg (GAE) /100g (DE), DPPH free radical scavenging of the extracts are 70.72%, 77.09%, 84.1%, for three stages crosscurrent extraction using acetone solvent, three stages cross-current extraction using ethanol solvent, three stages counter-current extraction using ethanol solvent, respectively. The antioxidant activities of the products have been compared with those of two standard antioxidants of BHA and BHT, and the desired results have been achieved. Considering that the amount of consumed solvent is 90 lit and 30 lit for cross and counter-current processes, respectively, the results indicates a significant saving in solvent, energy, and time consumption in counter-current extraction process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multistage Extraction
  • Cross-Current
  • Counter-Current
  • Rosemary Plant
  • Total phenolic contents
  • Antioxidant activity
1)              Flavex Naturextrakte GMBH. Rosemary Antioxidant Extract 25, 2017. http://www.flavex.com/fileadmin/flavex.de/user_upload/Spezifikation/Englisch/Spezi_Rosemary_Antioxidant_extract_25_027_020.pdf. Accessed 08.01.2018.
2)              Vitiva. VivOX descriptive sheet, 2008. http://www.vitiva.eu/ . Accessed 23.12.2010.
3)              Range Products Pty Ltd. Rosemary Extract. http://www.rangeproducts.com.au/wp-content/uploads/2014/04/RMRosemaryExtract.pdf. Accessed 08.01.2018.
4)              D., Pratt, I. , Rietjens, I., Tobback, P., Speijers, G.,  Toldra, F. (2008). Use of rosemary extracts as a food additive, Scientific opinion of the panel on food additives, flavourings, processing aids and materials in contact with Food. The EFSA  (European Food Safety Authority) J., 721, 1-29.
5)              Puangsombat, K. (2010). Formation and inhibition of heterocyclic amines in meat products. Dissertation, Doctor of  Philosophy, Kansas State University, Manhattan, Kansas.
6)              Cascone, A. (2005). Study and prevention of lipid oxidation in meat. Doctoral thesis in Food Science and Nutrition, Department of Food Science, University of  Naples.
7)              Terpinc, P., Bezjak, M., Abramovic, H. (2009). A kinetic model for evaluation of the antioxidant activity of several rosemary extracts. Food Chem. 115 (2), 740-744.
8)              Wellwood, C.R.L., Cole, R.A. (2004). Relevance of carnosic acid concentrations to the selection of rosemary, rosmarinus officinalis (L.), accessions for optimization of antioxidant yield. J. Agric. Food Chem., 52, 6101-6107.
9)              Del Bano, M. J., Lorente, J., Castillo, J.N., Benavent-Garcia, O., Del Rio, J.A., Ortun, A., Quirin, K., Gerard, D. (2003). Phenolic diterpenes, flavones, and rosmarinic acid distribution during the development of leaves, flowers, stems, and roots of rosmarinus officinalis. Antioxidant activity. J. Agric. Food Chem., 51, 4247-4253.
10)          Hernández-Hernández , E., Ponce-Alquicira, E., Jaramillo-Flores, M.E., Guerrero Legarreta, I. (2009). Antioxidant effect rosemary (Rosmarinus officinalis L.) and oregano (Origanum vulgare L.) extracts on TBARS and colour of model raw pork batters. Meat Sci., 81, 410–417.
11)          Erkan, N., Ayranci, G., Ayranci, E. (2008). Antioxidant activities of rosemary (Rosmarinus Officinalis L.) extract, blackseed (Nigella sativa L.) essential oil, carnosic acid, rosmarinic acid and sesamol. Food Chem., 110, 76–82.
12)          Nagy, M., Tofana, M., Socaci, S.A., Pop, A.V., Bors, M. D., Farcas, A., Moldovan, O. (2014). Total phenolic, flavonoids and antioxidant capacity of some medicinal and aromatic plants. Food Sci. Technol. Bull., 71(2), 209-210.
13)          Yesil-Celiktas, O., Nartopb, P., Gurelb, A., Bedirb, E., Vardar-Sukanb, F. (2007). Determination of phenolic content and antioxidant activity of extracts obtained from Rosmarinus officinalis’ calli. J. Plant Physiology 164, 1536—1542.
14)          Genena, A.K., Hense, H., Junior, A.S., Souza, S.M.d. (2008). Rosemary (Rosmarinus officinalis) – A study of the composition, antioxidant and antimicrobial activities of extracts obtained with supercritical carbon dioxide. Ciênc. Tecnol. Aliment., Campinas, 28(2), 463-469.
15)          Paniwnyk, L., Cai, H., Albu, S., Mason, T.J., Cole, R. (2009). The enhancement and scale up of the extraction of anti-oxidants from Rosmarinus officinalis using ultrasound. Ultrasonics Sonochemistry, 16, 287–292.
16)          Kong, B., Zhang, H., Xiong, Y.L. (2010). Antioxidant activity of spice extracts in a liposome system and in cooked pork patties and the possible mode of action. Meat Sci., 85, 772–778.
17)          Weerakkody, N.S., Caffin, N., Turner, M.S., Dykes, G.A. (2010). In vitro antimicrobial activity of less-utilized spice and herb extracts against selected food-borne bacteria. Food Control, 21, 1408–1414.
18)          Bubonja-Sonje, M., Giacometti, J., Abram, M. (2011). Antioxidant and antilisterial activity of olive oil, cocoa and rosemary extract polyphenols. Food Chem., 127, 1821–1827.
19)          Damašius, J., Venskutonis, P. R., Ferracane, R., Fogliano, V. (2011). Assessment of the influence of some spice extracts on the formation of heterocyclic amines in meat. Food Chem., 126, 149–156.
20)          Hossain, M.B., Barry-Ryan, C., Martin-Diana, A.B., Brunton, N.P. ( 2011). Optimisation of accelerated solvent extraction of antioxidant compounds from rosemary (Rosmarinus officinalis L.), marjoram (Origanum ajorana L.) and oregano (Origanum vulgare L.) using response surface methodology. Food Chem., 126, 339–346.
21)          Tavassoli, S., Djomeh, Z.E. (2011). Total phenols, antioxidant potential and antimicrobial activity of methanol extract of rosemary (Rosmarinus officinalis L.). Global Veterinaria, 7(4), 337-341.
22)          Fernandes, R.P.P., Trindade, M.A., Tonin, F.G., Lima, C.G., Pugine, S.M.P., Munekata, P.E.S., Lorenzo, J.M., de Melo, M.P. (2016). Evaluation of antioxidant capacity of 13 plant extracts by three different methods: cluster analyses applied for selection of the natural extracts with higher antioxidant capacity to replace synthetic antioxidant in lamb burgers. J. Food Sci. Technol., 53(1), 451–460.
23)          Hendel, N., Larous, L., Belbey, L. (2016). Antioxidant activity of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) and its in vitro inhibitory effect on penicillium digitatum. Int. Food Res. J., 23(4), 1725-1732.
24)          Rose, A. Antioxidants in Rosemary, 2011. http://www.traditional-foods.com/antioxidants/rosemary/ . Accessed 1.08.2018.
25)          Skendi, A., Irakli, M., Chatzopoulou, P. (2017). Analysis of phenolic compounds in Greek plants of Lamiaceae family by HPLC. J. Appl. Res. Med. Aromatic Plants. 6, 62-69.
26)     جمشیدی، م.؛ احمدی آشتیانی، ح.؛ رضازاده، ش.؛ فتحی  آزاد، ف.؛ مازندرانی، م.؛  خاکی، آ. (1389) بررسی و مقایسه ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی چند گونه گیاهی بومی مازندران. فصلنامه گیاهان دارویی, جلد 2، شماره 34, ص 177-183.
27)         Karamac, M. and Amarowicz, R. (1997). Antioxidant activity of BHA, BHT and TBHQ examined with IVIiiler's test. Grasas y Aceites, 48, 83-86.
28)          Schweitzer, P.A. (1979). Handbook of Separation Techniques for Chemical Engineers: McGraw-Hill.
29)          Waterhouse, A.L. (2002). Determination of total phenolics. Current Protocols in Food Analytical Chemistry, I1.1.1-I1.1.8.
30)          Commission Directive 2010/67/EU amending Directive 2008/84/EC laying down specific purity criteria on food additives other than colours and sweeteners (Text with EEA relevance), Official Journal of the European Union, L 277/17, 21.10.2010.32)
31)          Zhang, Y., Yang, L., Zu, Y., Chen, X., Wang, F., Liu, F. (2010). Oxidative stability of sunflower oil supplemented with carnosic acid compared with synthetic antioxidants during accelerated storage. Food Chem., 118, 656–662.